mist!

Mag je met mist varen?
Nee, met mist varen is niet toegestaan voor pleziervaartuigen in Nederland, tenzij aan specifieke en voor pleziervaartuigen vrijwel onhaalbare eisen wordt voldaan (zoals een goedgekeurde radar, een radarpatent en een extra bemanningslid dat de radar bedient). Er is jaren gesproken over het toestaan van jachtradars en varen bij mist, maar de officiële instanties willen dit niet toelaten. De regels zoals die er waren blijven zoals ze zijn.

Op hoofdvaarwegen geldt slecht zicht bij minder dan 1000 meter zicht, op andere vaarwegen bij minder dan 400 meter zicht. Als je toch in de mist terechtkomt, moet je een veilige plek zoeken om af te wachten, zoals een haven of buiten de vaargeul voor anker gaan.

Regels voor varen met slecht zicht (mist)
Slecht zicht wordt gedefinieerd als een zicht van minder dan 1000 meter op hoofdvaarwegen en minder dan 400 meter op andere vaarwegen. Hoofdvaarwegen zijn betonde vaarroutes of kanalen. Het grootste deel van het IJsselmeer en Markermeer zijn ‘andere vaarweg’.

Verbod voor pleziervaart: Varen met mist (slecht zicht) is verboden voor de pleziervaart, tenzij aan zeer specifieke eisen wordt voldaan. Die specifieke eisen zijn eigenlijk onhaalbaar.

Eisen voor commerciële vaart en radarplichtige vaarwegen
Op vaarwegen waar radar verplicht is (zoals het BPR), mag je varen bij slecht zicht als het schip is uitgerust met een goedgekeurde radar en de schipper een radarpatent heeft. Bovendien moet er een tweede persoon aan boord zijn die op de radar kan varen, en moet een marifoon gebruikt worden.

Wat te doen bij mist op het water
Think Safety First!
Stel je reis uit: Probeer niet te varen als het mistig is.
Zoek een veilige plek: Als je toch mist tegenkomt, ga dan naar de dichtstbijzijnde haven of ga ankeren op een veilige plek buiten de hoofdvaargeul.
Geef een mistsein: Als je op een veilige plek stil ligt, moet je een mistsein geven om andere schepen te waarschuwen.
Pas je snelheid aan: Als je door mist vaart, moet je je snelheid aanpassen om veilig te kunnen varen.
Houd ramen schoon: Zorg ervoor dat niets je zicht blokkeert en houd je ramen schoon.

Opeens  in de mist?
In voor- en najaar kan het opeens mistig worden. Als je overvallen wordt door de mist is er een aantal zaken om rekening mee te houden tijdens het varen. We raden daarom aan om het volgende te doen:

• Verminder vaart tot een veilige vaart
• Houdt zoveel mogelijk stuurboord wal
• Houdt de marifoon paraat als die aan boord is
• Geef de voorgeschreven mistsignalen
• Gebruik AIS om weg te blijven bij beroepsvaart
• Zoek een veilige plek op om de mist af te wachten, ga voor anker naast de vaargeul, als dat mogelijk is.

Mist en AIS
Alhoewel AIS een handig hulpmiddel kan zijn, met name in slecht zicht of mist, is het geen radar. Binnen de pleziervaart is soms het misverstand aanwezig dat AIS een radar is, maar dit is niet het geval. Een radar is een systeem dat zelf signalen uitzendt en luistert naar een teruggekaatst signaal. Op basis hiervan wordt een beeld geschetst. Dit is een op zichzelf staand systeem, wat niet afhankelijk is van uitgezonden signalen van andere scheepvaart. Een AIS ontvanger ontvangt signalen van AIS zenders. Een schip zonder AIS zender wordt niet weergegeven op een AIS scherm.
Een radarreflector is een basisvoorziening op elke boot. Wie een plotter, radar en AIS heeft kan op één scherm ook bij varen met slecht zicht vrij goed zien wat er in de buurt vaart en waar de tonnen liggen. Al mag je dan niet varen: je ziet meer…

Risico
Het negeren van deze regels kan leiden tot boetes en ongelukken, benadrukt Zeilen.nl.

Ook RWS heeft wat te vertellen over veilig varen en mist. Kijk op de site van Rijks Waterstaat.

Aanloop Dover, juli 2025. In het Verenigd Koninkrijk kun je midden in de zomer opeens in de mist terecht komen. De regels daar zijn anders dan hier, al is het oversteken van het Kanaal met mist geen pretje. Op de foto, genomen vanaf de F34 White Rose was het zicht minder dan 200 meter. De White Rose is voorzien van marifoon, AIS en radar.  Een goed vaarbeeld op de plotter hielp mee bij deze aanloop.

.